استدعای آیت‌الله محمد بهبهانی: پادشاه باید بماند

توضیحات

تاریخ ایجاد در سه شنبه, 21 فروردين 1403 13:49

کاخ مرمر، اسفند ۱۳۳۱ / فوریۀ ۱۹۵۳: سید محمد بهبهانی، یکی از روحانیونی که به شدت با محمد مصدق مخالف بود، همراه با مردم به مقابل اقامتگاه محمدرضا شاه پهلوی رفته تا از وی استدعا کند که از کشور خارج نشود.

آیت‌الله محمد بهبهانی مقابل کاخ مرمر رفته تا از محمدرضا شاه پهلوی خواهش کند که در کشور باقی بماند. 

در اواخر سال ۱۳۳۱، اوضاع سیاسی و جبهه‌گیری‌ها به سرعت تغییر کرد و رابطۀ مصدقی‌ها با مذهبی‌ها به قهر کامل رسید.

از حوالی اسفندماه، نه تنها دربار که بخشی از روحانیت به این نتیجه رسید که کناره‌گیری پادشاه خطرناک است. حتی آیت‌الله کاشانی که تا تیرماه طرفدار مصدق بود، مصمم شد که از خروج شاه از کشور جلوگیری کند.

سید محمد بهبهانی، پسر آیت‌الله عبدالله بهبهانی مشروطه‌خواه، از مخالفان سرسخت دکتر مصدق بود. او نقش رابط میان روحانیت و دربار را بازی می‌کرد و در بسیج مردم و استفادۀ سیاسی از عوام مهارت داشت.

تاریخ این عکس دقیقاً معلوم نیست اما به احتمال بسیار زیاد، در روز نهم اسفند گرفته شده است. از رویدادهای ۹ اسفند ۱۳۳۱ به بعد بود که مسیر سقوط برای دولت مصدق آماده شد. مسیری که کمتر از شش ماه بعد، در روز ۲۸ مرداد به نقطۀ پایان رسید.

وقایع روز نهم اسفند بارها و از دیدگاه‌های مختلف روایت شده است. اما قول طرفداران مصدق با روایت طرفداران پادشاه تباین دارد. به عنوان مثال، در متن ویکیپدیا که به وضوح مدافع دکتر مصدق است آمده: «طرفداران شاه به هدایت آیت‌الله بهبهانی، شعبان جعفری (شعبان بی مخ) و تعدادی از افسران اخراجی ارتش و اراذل و اوباش در جلوی کاخ حضور پیدا کردند» و هدف اصلی آنها ترور مصدق بود.

در مقابل، سایت «دانش‌سرای مشروطه» که طرفدار سلطنت است می‌نویسد: «گروه‌های مردم با فریادهای جاوید شاه در اصلی کاخ مرمر را سد کردند. مصدق و وزیرانش از در پشتی کاخ بیرون رفتند. مصدق راهی خانه خود شد تا با حسین فاطمی وزیر خارجه که چشم به راه رسیدن مصدق در خانه وی بود تبانی‌هایشان را بکنند.»

آنچه روشن است، زورآزمایی شاه و نخست‌وزیر در این روز تاریخی به اوج رسید و در نهایت به ضرر دکتر مصدق تمام شد.